วัสดุที่กำลังจะมาแรงและได้รับความสนใจอย่างมากในวงการพลังงานคือแบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน (Lithium-sulfur batteries) เทคโนโลยีนี้ถือเป็นตัวเลือกที่น่าตื่นเต้นสำหรับอนาคตของรถยนต์ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์แบบพกพา เนื่องจากมีศักยภาพในการให้ความหนาแน่นพลังงาน (energy density) สูงกว่าแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน (lithium-ion batteries) ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน
หากเปรียบเทียบแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออนเหมือนกับรถยนต์สันดาปภายในแบบทั่วไป แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันก็คงเปรียบได้กับรถยนต์ไฟฟ้าที่ทรงพลังและมีประสิทธิภาพสูง
ทำความรู้จักแบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน: วิทยาศาสตร์เบื้องหลังการทำงาน
แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันทำงานโดยอาศัยปฏิกิริยาเคมีระหว่างอิเล็กโทรดลิเธียม (lithium electrode) และกำมะถัน (sulfur) เมื่อแบตเตอรี่ถูกชาร์จ ลิเธียมไอออนจะเคลื่อนจากแคโทด (cathode) ซึ่งทำจากกำมะถัน ไปยังแ anode (anode) ที่ทำจากวัสดุคาร์บอน (carbon materials)
ในขณะที่แบตเตอรี่ถูกปล่อย (discharge) อิเล็กตรอนจะไหลจากแ anode กลับไปยังแคโทด ผ่านวงจรภายนอก ทำให้เกิดกระแสไฟฟ้า
ข้อดีของแบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน:
-
ความหนาแน่นพลังงานสูง: แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันสามารถจัดเก็บพลังงานได้มากกว่าแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออนถึง 2.5 เท่า ซึ่งหมายความว่ารถยนต์ไฟฟ้าที่ใช้แบตเตอรี่ชนิดนี้จะสามารถวิ่งได้ไกลขึ้น
-
ต้นทุนต่ำ: กำมะถันเป็นวัสดุที่มีราคาถูกและหาได้ง่าย ทำให้แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันมีศักยภาพในการผลิตที่ 저렴กว่าแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน
-
ความปลอดภัย: แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันมีความเสี่ยงต่อการเกิดเพลิงไหม้หรือระเบิดน้อยกว่าแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน เนื่องจากใช้สารประกอบที่ไม่ติดไฟ
ข้อเสียของแบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน:
-
อายุการใช้งาน: แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันมีอายุการใช้งานสั้นกว่าแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน เนื่องจากเกิดปฏิกิริยาเคมีที่ทำลายโครงสร้างของอิเล็กโทรด
-
ความสามารถในการชาร์จ: แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันยังคงมีปัญหาในเรื่องความสามารถในการชาร์จ และการคายประจุ
-
ความหนาแน่นกำลัง: แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันยังคงมีการส่งพลังงาน (power delivery) ที่ต่ำกว่าแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน
การผลิตแบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน:
กระบวนการผลิตแบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถันนั้นคล้ายคลึงกับแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน แต่มีขั้นตอนที่แตกต่างกันบ้าง:
-
การเตรียมอิเล็กโทรด: กำมะถันจะถูกแปรรูปเป็นรูปร่างที่เหมาะสม (เช่น ผง) และผสมกับวัสดุอื่น ๆ เพื่อเพิ่มความนำไฟฟ้า
-
การประกอบเซลล์: อิเล็กโทรดลิเธียมและแคโทดกำมะถัน จะถูกแยกด้วยอิเล็กโทรไลต์ (electrolyte) ซึ่งเป็นสารเคมีที่อนุญาตให้ไอออนเคลื่อนที่ระหว่างอิเล็กโทรด
** outlook and Future Development for Lithium-sulfur Batteries:**
การวิจัยและพัฒนาแบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน กำลังดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง เพื่อแก้ไขข้อจำกัดด้านอายุการใช้งานและความสามารถในการชาร์จ
นักวิจัยกำลังทดลองใช้วัสดุอิเล็กโทรดใหม่ ๆ เช่น คาร์บอนน্যানโอทิวส์ (carbon nanotubes) และกราฟีน (graphene) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของแบตเตอรี่
นอกจากนี้ ยังมีการพัฒนาเทคโนโลยีอิเล็กโทรไลต์ใหม่ ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้กำมะถันละลายในระหว่างการชาร์จและการคายประจุ
ตารางเปรียบเทียบคุณสมบัติของแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน และ แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน:
คุณสมบัติ | แบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน | แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน |
---|---|---|
ความหนาแน่นพลังงาน | 150–200 Wh/kg | 300–500 Wh/kg |
อายุการใช้งาน | 300–500 รอบชาร์จ | 100–200 รอบชาร์จ |
ความสามารถในการชาร์จ | สูง | ต่ำ |
ต้นทุน | ค่อนข้างสูง | ต่ำ |
สรุปได้ว่า แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน เป็นเทคโนโลยีที่น่าสนใจและมีศักยภาพที่จะเปลี่ยนแปลงวงการพลังงาน
ถึงแม้ว่ายังคงมีข้อจำกัดอยู่ แต่ความก้าวหน้าในการวิจัยและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ทำให้เราเชื่อมั่นว่าในอนาคต แบตเตอรี่ลิเธียม-กำมะถัน จะกลายเป็นตัวเลือกหลักสำหรับรถยนต์ไฟฟ้า และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์แบบพกพา